Değerli kardeşim uzun bir aradan sonra yeni bir ders ile karşınızdayım.
Bugün sizlere arapçanın çok önemli konularından birini anlatacağım. Konumuz başlı başına önemli olduğu gibi birçok konuya da temel olması açısından da önemlidir. O yüzden bu konuyu iyi okuyup güzelce kavramanızı tavsiye ederim.

Arapça diğer dillerden farklı olarak içerisinde barındırdığı fiilleri üçlü (sülasi), dörtlü (rubai), beşli (khumasi), altılı (südasi) vs gibi gruplara ayırır. Ve her grubun kendi içerisinde belli bir kuralı ve kalıbı vardır. Ben bugün bu konuda yukarıdaki fiillerin en temeli olan sülasi yani üçlü fiilerin kalıpları üzerinde duracağım.
İlk bilmemiz gereken madde: Sülasi fiillerin bâb dediğimiz 6 kalıbı vardır!!!
Bu bilgiye göre sülasi fiilleri 6 yoldan çekmeye başlarız. (Çekme derken mazi zamandan muzari zamana aktarma kastedildiğini unutmayalım)

Burada dikkat etmemiz gereken en önemli husus sülasi fiillerin sadece orta harfi yani aynel harfi dediğimiz 2. harfinin harekesinin değiştiği ve 6 bâbın bu değişime göre isim aldığıdır!!!

Mesela aşağıdaki tablonun 1. bâbının örneğinde yer alan ketebe (yazdı) mazi fiilinin 2. harfi nedir? Te. Bu harfin harekesi nedir? Üstün. Peki bu fiilin muzarisi nedir? Yektubu. Bakınız yektubunun da orta harfinin harekesi ötre olarak değişmiş. İşte bu değişlik yüzünden ketebe fiili 1. bab dediğimiz bâba girmiş oluyor. Kısaca mazisi üstün muzarisi ötre olana tüm sülasi fiiller 1. bâba girmektedir.
Şimdi tablo halinde 6 bâbı görelim.



Tabloda da gördüğünüz üzere 1. bab fetha ile dammeli, 2. bâb fetha ile kesralı, 3 bâb fetha ile fethalı, 4. bâb kesra ile fethalı, 5. bâb damme ile dammeli, 6. bâb ise kesra ile kesralı fiillerin bâbıdır. (Belki karıştıranlar olabilir fetha = üstün, kesra = esre, damme = ötre demektir.) Ezberlenmesi genel olarak şu şekilde akılda kalıyor, yani en azından ben ilk öğrendiğimde hocamdan böyle öğrenmiştim: Fethun-dammun, fethun-kesrun, fethatân, kesrun-fethun, dammun-dammun, kesratân :)

Hangi fiilin hangi babta olduğunu nasıl bileceğiz diye sorarsanız eğer. Maalesef ezber ve tecrübe yoluyla diye cevap verebilirim ya da sözlükten bakarak öğrenebilirsiniz. Bu kalıba aşina olmak için bol bol okuma yapmanız gerektiğini unutmayın.

Bu bâbların ne önemi var demeyin. Çünkü bir fiil farklı 2 bâbtan gelebilir ve manaları tamamiyle değişebilir. O yüzden bu bâbları ezberlemeniz gerekir. Özellikle açık öğretim ilahiyat sınavlarında sülasi bir fiil verip, bu fiil kaçıncı bâbtandır diye soruluyor.

Kaynak : http://www.ilyasucar.com/arapca-ogreniyorum/1642-arapca-dersleri-15-sulasi-fiil-bablari.html